Wywiad

Wywiad z Dyrektorem Narodowego Banku Polskiego w Krakowie
dr hab. Wiesławem Gumuła

Wywiad został udzielony  11.05.2016r. w celu konkursowym w którym aktualnie bierzemy udział.

Pieniądz oraz rezerwa obowiązkowa

Pieniądz oraz Rezerwa obowiązkowa. 

Narodowy Bank Polski ma wyłączne prawo do emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Mają one ustawową moc zwalniania ze wszystkich zobowiązań i nikt nie może odmówić ich przyjęcia jako zapłaty.

Znakami pieniężnymi emitowanymi prze NBP są banknoty i monety.

Do NBP należy również wycofywanie z obiegu poszczególnych znaków pieniężnych. Odbywa się to na mocy zarządzenia Prezesa NBP, które określa znak pieniężny, termin jego wycofania z obiegu oraz zasady wymiany we wskazanych bankach.

Narodowy Bank Polski ustala też zasady wymiany zużytych uszkodzonych znaków pieniężnych oraz zatrzymywania fałszywych znaków pieniężnych. Znaki zużyte lub uszkodzone tracą moc prawnego środka płatniczego i podlegają wymianie. Fałszywe znaki pieniężne są natomiast zatrzymywane bez prawa zwrotu ich równowartości.

W przyszłości, po przyjęciu euro jako prawnego środka płatniczego, remitentem banknotów będzie Europejski Bank Centralny, natomiast NBP pozostanie remitentem monet.

Rezerwa obowiązkowa

Bank centralny nakłada na banki obowiązek utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Rezerwa ma na celu łagodzenie wpływu bieżących zmian płynności sektora bankowego na stopy procentowe na rynku międzybankowym. Służy również ograniczeniu nadpłynności banków. Rezerwa obowiązkowa jest wyrażona w złotych. Cześć środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych środków przyjętych przez banki, podlegających zwrotowi, z wyjątkiem środków przyjętych od innego banku krajowego, a także pozyskanych z zagranicy na co najmniej 2 lata. Rezerwa obowiązkowa utrzymana jest na rachunkach w NBP. Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki Pieniężnej. Od 30 września 2003r. wszystkie banki pomniejszają naliczoną rezerwę obowiązkowa o równowartość  500tys. euro. Środki rezerwy obowiązkowej od 1 maja 2004r. są oprocentowane.

Rola NBP

ROLA NBP

• Narodowy Bank Polski odpowiada za stabilność narodowego pieniądza. NBP opracowuje i realizuje strategie polityki pieniężnej oraz- uchwalane corocznie - założenia polityki pieniężnej.

• Poprzez zarządzanie rezerwami dewizowymi zapewnia odpowiedni poziom bezpieczeństwa finansowego państwa.

• Dzięki emisji znaków pieniężnych zabezpiecza płynność obrotu gotówkowego.

• Ważnym celem NBP jest dbałość o stabilność systemu finansowego. Realizując ten cel, Komisja Nadzoru Bankowego oraz- działający w strukturze NBP - Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego sprawują nadzór nad sektorem bankowym i zapewniają bezpieczeństwo środków powierzonych bankom.

• W ramach pełnionych funkcji nadzorczych i regulacyjnych NBP dba o płynność, sprawność i bezpieczeństwo systemu płatniczego. Przyczynia się również do rozwoju bezpiecznej infrastruktury rynku finansowego.

•  Ponadto NBP podejmuje działania służące upowszechnieniu wiedzy ekonomicznej.

W celu właściwego przygotowania się do przyjęcia euro NBP będzie dążył do spełnienia wymagań nałożonych na banki centralne państw, które już wprowadziły wspólna walutę. NBP będzie się starał uzyskać pozycję znaczącego ośrodka naukowego w zakresie badań ekonomicznych w kraju oraz w ramach Europejskiego Systemu Banków Centralnych.

W rozwiniętej gospodarce rynkowej bank centralny odgrywa zasadniczą rolę. Pełni on trzy podstawowe funkcje, jako:

•         Bank emisyjny. NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy bank polski określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu,za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniędzy w obiegu.
• 
  
•          Bank banków. NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które maja na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego. Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Narodowy bank polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcje banku banków, sprawuje kontrole nad działalnością banków, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego. Ponadto NBP nadzoruje systemy płatności w Polsce.
•            Centralny bank państwa. NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.

NBP i jego organy.

Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Jego zadania określone są w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawo bankowe. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen. Zgodnie z opracowaną przez Radę Polityki Pieniężnej Strategii  i Polityki Pieniężnej po 2003 roku, celem NBP jest ustabilizowanie inflacji na poziomie 2,5% z dopuszczalnym przedziałem wahań +/- 1 punkt procentowy.

Organami Narodowego Banku Polskiego są: Prezes NBP, Rada Polityki Pieniężnej oraz Zarząd NBP.

Prezes NBP jest powoływany przez sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, na 6- letnią kadencję. Jest on przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej, Zarządu NBP oraz Komisji Nadzoru Bankowego.

W skład RPP wchodzi Prezes jako Przewodniczący i dziewięciu członków, powołanych po trzech przez Prezydenta , Sejm i Senat. Zadaniem Rady Polityki Pieniężnej jest coroczne ustalenie założeń polityki pieniężnej oraz podstawowych zasad jej realizacji. Rada ustala wysokość podstawowych stop procentowych, określa zasady operacji otwartego rynku oraz ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Zatwierdza plan finansowy oraz sprawozdanie z działalności NBP.